"Bogowie" z kosmosu i ich Ekspedycja

Wprowadzenie

Artykuł ten, przeznaczony jest zarówno dla tych, którzy nigdy nie mieli do czynienia z komiksami o przygodach Ais, jak i dla tych, którzy już je czytali. Przedstawia on okoliczności powstania serii, przybliża nieco jej fabułę, a także prezentuje kilka ciekawostek z nią związanych.

Miał on powstać już dawno temu, a dokładnie, gdzieś tak w okolicach piątego numeru magazynu KZ, którego głównym tematem była twórczość Bogusława Polcha. Niestety, nie udało mi się wtedy doprowadzić tego tekstu do postaci, nadającej się do opublikowania. Materiały na temat serii o przygodach Ais i jej współtowarzyszy zostały "odłożone na półkę" w nadziei, że któregoś dnia będzie trochę czasu aby dokończyć pisanie, tudzież pojawi się jakaś konkretna ku temu okazja. Otóż taka okazja właśnie się nadarzyła, bowiem już w marcu wydawnictwo Muza zamierza wydać pierwszą z dwóch części reedycji przygód przybyszów z planety Des, pod wspólnym tytułem "Ekspedycja". Każda z części wznowienia ma zawierać cztery z ośmiu albumów serii, co daje 200 stron na jedną część. A wszystko to na kredzie i w twardej oprawie.

Wydanie to jest o tyle ciekawe, że po raz pierwszy w Polsce dostajemy przygody Ais, opracowane naprawdę porządnie pod względem technicznym (wystarczy je porównać z albumami tej serii, wydawanymi u nas kilkanaście lat temu). Poza tym, ostatni z odcinków cyklu zatytułowany "Ostatni rozkaz" nigdy dotąd nie został u nas wydany w całości. Co prawda w niesławnym magazynie "Kron" ukazał się jego fragment, jednak do tej pory album ten jako całość nie ujrzał u nas światła dziennego. Dla większości czytelników będzie to wiec prawdopodobnie pierwsza szansa, aby się z nim zapoznać. Rysunek obok, to projekt okładki, która miała otwierać album w wydaniu polskim.

Narodziny serii

Początki sagi o przybyszach z planety Des sięgają roku 1977, kiedy to Bogusław Polch rozpoczął współpracę z niemieckim wydawnictwem Econ. Wtedy właśnie powstała koncepcja stworzenia serii komiksów, opartych o teorie głoszone przez Szwajcara Ericha von Dänikena. Scenariusze do wszystkich odcinków serii stworzyli panowie Arnold Mostowicz i Alfred Górny. Rysunkami zajął się natomiast Polch. W ten sposób w latach 1978-82, opublikowano w Niemczech serię ośmiu albumów z serii zatytułowanej "Bogowie z kosmosu" ["Die Götter aus dem All"]. W Polsce rozpoczęły się ukazywać dopiero po zakończeniu serii u naszych zachodnich sąsiadów. Zarówno w Niemczech, jak i u nas, cieszyły się dużą popularnością. W sumie seria została przetłumaczona na 12 języków i osiągnęła łączny nakład ponad miliona egzemplarzy.

Ekspedycja

Akcja tej opowieści rozciąga się na wiele stuleci według czasu Niebieskiej Planety (takim mianem określają naszą planetę kosmici). Jest to okres życia wielu ziemskich pokoleń. Jednak dla przybyszów z Des wygląda to nieco inaczej, gdyż są oni długowieczni i z naszej perspektywy mogą uchodzić za nieśmiertelnych bogów. Jeśli chodzi o wydarzenia przedstawione w komiksie, to trudno tu mówić o jakichś konkretnych datach z dziejów ludzkości. Wynika to stąd, że hipotezy von Dänikena (a tym samym i fabuła komiksów), są oparte o rożne starożytne zapisy i legendy, których wiek trudno jest dokładnie oszacować.

Główną bohaterką większości odcinków cyklu jest kobieta o imieniu Ais, która jest dowódcą desiańskiej ekspedycji naukowej, wysłanej na Niebieską Planetę. Celem wyprawy jest dokonanie zmian genetycznych w genomach wybranego gatunku, zamieszkującego planetę, aby przyśpieszyć tym samym rozwój tamtejszego życia inteligentnego. Od albumu szóstego ("Planeta pod kontrolą"), miejsce Ais zajmuje jej klon o imieniu Aistar. Za nieposłuszeństwo wobec rozkazów Wielkiego Mózgu, Ais zostaje bowiem odsunięta od działań na Ziemi. Aistar ma wszystkie wartościowe (z punktu widzenia Wielkiego Mózgu) cechy Ais, nie ma jednak tak buntowniczego charakteru, jak jej pierwowzór i jest posłuszna wobec wszelkich rozkazów.

Zacznijmy jednak od początku, czyli od przybycia naukowej wyprawy z planety Des na Błękitną Planetę. Otóż lądowanie ekspedycji odbywa się w Ameryce Południowej, a dokładnie w Andach. Wkrótce kosmici zakładają tam bazę i rozpoczynają swoje badania. Jak się okazuje nieco później, nie jest to pierwsze takie przedsięwzięciem w dziejach galaktyki. Biolog Zan (najbliższy współpracownik Ais) mówi w pewnym momencie, że na ich rodzimej planecie również nastąpiła kiedyś ingerencja z zewnątrz, której celem było przyspieszenie rozwoju życia inteligentnego i pojawienie się cywilizacji technicznej.

Wkrótce zaczynają się pojawiać liczne trudności i niebezpieczeństwa, którym muszą stawić czoła członkowie ekspedycji. Pierwsze poważnym zagrożeniem okazuje się nieoczekiwanie dywersja i sabotaż we własnych szeregach. Przywódcą buntu staje się Rub, który jako pierwszy poddaje w wątpliwość słuszność postępowania Ais, a także rozkazy Wielkiego Mózgu. Jednak prawdziwy wróg pojawia się dopiero w następnych albumach. Tym wrogiem, a raczej arcywrogiem, okazuje się inny desianin - Satham wraz ze swoim nieodłącznym pomocnikiem Azazelem. Ais ze swoimi ludźmi musi też bronić Ziemi przed atakiem przedstawicielami innej pozaziemskiej cywilizacji. Insektoidy ze swoimi biorobotami najeżdżają bowiem Niebieska Planetę, chcąc eksploatować jej naturalne zasoby i nie przejmując się o rdzennymi mieszkańcami planety. Zagrożeniem dla istot stworzonych przez Ais, okazuje się być także desiański Wielki Mózg...

"Insane in the mad brain" - Cypres Hill

Czym, lub kim właściwie jest ta istota? Otóż jest to mózg genialnego organizmu, ciągle odnawiający swe komórki. Ten niezwykły intelekt, sprawuje władzę na rodzimej planecie przybyszy. Nie ma on żadnych uczuć, kieruje się w swych decyzjach czystą, nieskażoną niczym logiką. Ais przeciwstawia się tej bezduszności, kiedy dostaje rozkazy, nakazujące jej zniszczyć owoce ziemskich eksperymentów. Jak się bowiem okazało ekspedycja postąpiła wbrew rozkazom Wielkiego Mózgu, które nakazywały wyposażyć w rozum istoty o zorganizowanym już życiu społecznym (np. mrówki). Tymczasem, zespól pod kierownictwem Zana i Ais stworzył mutantów, pochodzących od prymitywnych małpoludów, kształtując te istoty na swoje podobieństwo. Ponadto, Wielki Mózg doszedł do wniosku, że istoty, które stworzyła ekipa Ais mogłyby za jakiś czas zagrozić życiu inteligentnemu w całej galaktyce. Ais uznaje te rozkazy za barbarzyńskie i postanawia się im przeciwstawić. Tak wywiązuje się konflikt pomiędzy nią, a Wielkim Mózgiem.

Ais, Aistar i inni

Obydwie panie są centralnymi postaciami całej opowieści. Ais jest typem silnej kobiety, o cechach dobrego dowódcy i niezłomnym charakterze. Jest też jedyną kobietą, która bierze udział w ekspedycji (później jej miejsce zajmuje Aistar). Warto też chyba w tym momencie wspomnieć o wiernym i oddanym przyjacielu Ais - biologu Zanie. To on bowiem jest odpowiedzialnyza posuwanie się do przodu prac naukowych i często wspomaga dowódcę dobrą radą. Nie łączy ich jednak nic więcej poza pracą. Nie oznacza to jednak, że Ais pozostaje zupełnie sama. Trzeba jednak przyznać, że nie ma szczęścia do związków z mężczyznami. Jej ukochany Rama a później Chat giną. Pierwszy z nich poświęca się, aby zażegnać groźbę inwazji Insektoidów (niestety nie do końca), natomiast śmierć drugiego jest karą za nieposłuszeństwo wobec rozkazów Wielkiego Mózgu.

Jak już napisałem, Aistar jest klonem Ais. Podobnie, jak jej pierwowzór, także i Aistar ma swojego pomocnika naukowca - Marduka. Nie jest ona jednak postacią tak dramatyczną, jak Ais. Może dlatego, że jako "dzieło" Wielkiego Mózgu nie wchodzi z nim w konflikt. Powiedziałbym, że brak jej nieco "pazurków", które potrafiła pokazać jej poprzedniczka. Szkoda tylko, że nie wiadomo jak potoczyły się dalsze losy Ais. W końcu była ona bohaterką większości odcinków serii. Po "wkroczeniu na scenę" Aistar, Ais natychmiast odchodzi w cień i nic więcej na jej temat nie wiadomo.

Däniken - notka biograficzna

Erich von Däniken urodził się 14 kwietnia 1935 roku, w Zofingen w Szwajcarii. Wychowywał się w surowej, katolickiej rodzinie i uczęszczał do Katolickiej szkoły Saint-Michel we Fribourgu. Nigdy jednak nie ukończył edukacji. Został za to praktykantem w hotelu w wieku lat dziewiętnastu.

Pracując tam, zaczął pisać swoja pierwsza książkę. Tak zaczęły się jego podróże, m.in. do Egiptu, Libanu oraz obu Ameryk. Däniken musiał bowiem zobaczyć to, o czym chciał napisać. Jego pierwsza książka, zatytułowana "Rydwany bogów", przedstawiała teorie Ericha, w których głosił, że te "rydwany" były w rzeczywistości statkami kosmicznymi, należącymi do istot pozaziemskich. W swoich późniejszych pracach, znacznie rozwinął ten pogląd, popierając go licznymi cytatami ze starożytnych ksiąg i nie tylko.

Däniken dowodzi w swoich pracach, między innymi, że Biblia jest pełna niejasnych wzmianek które wskazywałyby, że biblijny Bóg był w istocie istotą pozaziemska, lub też wieloma "boskimi" istotami, które dysponowały wysoko rozwiniętą techniką. Książka "Rydwany bogów" została opublikowana w 1967 roku. Wkrótce, okazała się sporym przebojem wydawniczym. Od tej pory Däniken podróżował nieustannie, poznając liczne archeologiczne i antropologiczne znaleziska i zabytki na całym świecie i szukając śladów, które popierałyby jego teorie na temat ingerencji kosmitów w rozwój życia na Ziemi.

Opierając się na swoich badaniach, zaczął snuć coraz to nowe hipotezy. Zadziwił go fakt zgodności pewnych opowieści, na temat domniemanych bogów w rożnych, często nie mogących w starożytności mieć ze sobą kontaktu, częściach świata. Według Dänikena, wszystkie te, pozornie oddzielone od siebie kawałki, składają się w logiczną historię o działalności przybyszów z gwiazd.

Na podstawie teorii o ingerencji obcych cywilizacji na Ziemi, Däniken próbuje tez tłumaczyć takie zagadki jak np.: tajemnica Arki Przymierza, pochodzenie ogromnych rzeźb z Wysp Wielkanocnych, płaskorzeźby na płaskowyżu Nazca, tajemnice powstania piramid egipskich i wiele, wiele innych. Publikacja kolejnych książek, poświęconych jego teoriom przyniosła mu popularność, ale także i zaciekłych wrogów. Do dnia dzisiejszego, Erich von Däniken żyje i czynnie pracuje, prowadząc badania, pisząc artykuły i książki, oraz tworząc filmy dokumentalne.

Biografia na podstawie EMuseum.

Podsumowując

Artykuł ten jest w pewien sposób unikatowy, ponieważ bardzo trudno jest znaleźć w sieci jakieś konkretne opracowania na temat w nim przedstawionej serii komiksowej. Po wielu latach, w końcu doczekaliśmy się reprintu przygód Ais na naszym rynku. Minęło już sporo czasu od poprzedniego wydania i komiksy te powoli zaczęły się u nas stawać unikatami. Szczególnie dotyczy to pierwszego odcinka serii (Lądowanie w Andach), którego cena na giełdach komiksowych dochodziła nierzadko do kilkudziesięciu złotych. Ciekawe tylko, jak ta klasyka polskiego komiksu zostanie dzisiaj odebrana przez czytelników?

Odnośnie strony graficznej komiksów, warta wspomnienia jest kwestia ewolucji kreski Polcha, którą można obserwować, czytając kolejne części serii. W pierwszym odcinku widać jeszcze duży wpływ prac Francuza Paula Gillona (twórcy znanej także u nas serii "Rozbitkowie czasu"), do czego zresztą przyznawał się sam rysownik. W późniejszych pracach widać już jednak charakterystyczny, dobrze znany czytelnikom styl Polcha.

Podsumowując, to nowe wydanie będzie to okazją dla tych którzy jeszcze tych komiksów nie czytali, aby się z nimi zapoznać, a dla tych którzy już mieli z nimi styczność możliwość "odświeżania starej znajomości". Dla wszystkich polskich czytelników będzie to też pierwsza szansa na poznanie końca opowieści, zawartego w albumie "Ostatni rozkaz".

 

Seria o bogach z kosmosu składa się z następujących części:

1. Lądowanie w Andach
2. Ludzie i potwory
3. Walka o planetę
4. Bunt olbrzymów
5. Zagłada wielkiej wyspy
6. Planeta pod kontrolą
7. Tajemnica piramidy
8. Ostatni rozkaz

aegirr